Een hoornaar wesp, zo kan je ze herkennen en een nest bestrijden

In het voorjaar en de zomer duikt het eerste ongedierte weer op. Ook in en rondom jouw woning zullen er diverse beestjes verschijnen. Zo krijg je ongetwijfeld ook te maken met wespen. Een wesp herken je aan een zwart-geel lijf. Een bij en hommel hebben veel gelijkenissen. Hierdoor vinden veel mensen het lastig wespen, bijen en hommels van elkaar te onderscheiden. En dan hebben we het nog niet eens gehad over de hoornaar. Dit diertje behoort namelijk ook tot de wespensoort en vertoont veel gelijkenissen met bijvoorbeeld de limonadewesp.

De hoornaar wesp is een stuk groter dan de normale wesp en kan venijnig steken. Toch steekt een hoornaar niet zomaar. De hoornaar wordt namelijk gezien als de grootste sociale wespensoort die in ons land voorkomt. Mogelijk ken je de hoornaar nog wel van de berichtgeving in de media in 2017. Hoornaars kwamen toen in een slecht daglicht te staan, omdat zij wandelaars aanvielen. Ook bij deze wespensoort geldt echter dat ze enkel aanvallen als er gevaar dreigt rondom hun eigen nest.

Welke soorten zijn er?

De hoornaar wordt tot de wespen gerekend, dat haalden we hierboven al kort aan. Dit betekent echter niet dat er slechts één soort hoornaar wesp is. Nee, want binnen deze wespensoort komen we weer verschillende wespen tegen. In Nederland kennen we de Europese hoornaar en de Aziatische hoornaar. Qua uiterlijk lijken deze twee hoornaar wespen behoorlijk veel op elkaar, maar er zijn ook grote verschillen. Hieronder lichten we de beide soorten kort uit.

Europese hoornaar

Qua uiterlijk lijkt de Europese hoornaar veel op een gewone wesp, ook wel limonadewesp genoemd. Het lichaam van het beestje is namelijk ook overwegend geel van kleur, met hier en daar wat zwart op het achterlijf. De rest van het lichaam van de Europese hoornaar wesp is meer roodbruin of soms zelfs donkerbruin van kleur. Dit geldt overigens ook voor de poten van het ongedierte. Het lichaam van de Europese hoornaar kan betrekkelijk groot worden. De lengte van het diertje is afhankelijk van zijn rol binnen de kolonie. Zo kan de koningin van de Europese hoornaar wel 35 tot 40 millimeter groot worden. Dit zijn flinke afmetingen voor een wesp. Werksters worden vaak tussen de 17 en 24 millimeter lang, darren tussen de 21 en 28 millimeter.

Aziatische hoornaar

Naast de Europese hoornaar komt ook de Aziatische hoornaar redelijk veel voor in ons land. Wanneer we deze twee wespensoorten op gebied van uiterlijk vergelijken, zijn er duidelijke verschillen waarneembaar. Zo heeft de Aziatische hoornaar wesp een grotendeels zwarte kleur. Er komt ook wat geel terug in het achterlijf, maar dit is minder dan bij de Europese hoornaar wesp. De poten van dit beestje zijn ook zwart van kleur, maar de uiteinden van de poten zijn geel van kleur. Qua lengte is de Aziatische hoornaar iets kleiner dan de Europese hoornaar. Koninginnen binnen deze soort worden ongeveer 30 millimeter lang, darren 25 millimeter en werksters 20 millimeter.

Verschil Europese hoornaar wesp en limonadewesp

De Europese hoornaar en de Aziatische hoornaar kun je betrekkelijk eenvoudig uit elkaar houden. Dit is echter niet bij iedere wespensoort zo. De Europese hoornaar wesp lijkt bijvoorbeeld heel erg veel op de limonadewesp. Het gebeurt dan ook geregeld dat mensen de Europese hoornaar aanzien voor de limonadewesp of andersom. Het is echter belangrijk om deze twee soorten uit elkaar te kunnen houden. Vind je dit lastig? Wij zetten hieronder de verschillen qua uiterlijk en leefwijze op een rijtje.

Uiterlijk

Om te beginnen vergelijken we eerst het uiterlijk van de Europese hoornaar en de limonadewesp met elkaar. Bij beide wespensoorten is het lichaam overwegend geel. Dit is met name bij het achterlijf het geval. Naast de gele kleur is er bij beide soorten ook zwart terug te zien in het achterlijf. Hierdoor ontstaat de verwarring vaak. Wanneer we kijken naar de kop, het borststuk en het eerste deel van het achterlijf zien we wel degelijk verschillen. De kop, het borststuk en de poten van de Europese hoornaar zijn namelijk roodbruin of zelfs donkerbruin van kleur. De limonadewesp is uitsluitend geel met zwart van kleur.

Naast de kleuren van het lichaam zit er ook verschil in de lengte van de Europese hoornaar en de limonadewesp. Zo wordt de Europese hoornaar aanzienlijk groter. Een koningin van de limonadewespen wordt bijvoorbeeld maar 20 millimeter groot, terwijl de koningin van de Europese hoornaar wesp wel twee keer zo groot kan worden. Ook de werksters en de darren dan de limonadewesp zijn aanzienlijk kleiner dan die van de Europese hoornaar.

limonadewesp

Leefwijze

Je kunt de Europese hoornaar en limonadewesp niet alleen uit elkaar houden op basis van uiterlijk. Nee, want de twee soorten verschillen ook van elkaar in leefwijze. Zo leeft de Europese hoornaar wesp in aanzienlijk kleinere samenstelling dan de limonadewesp. Een nest van deze wespensoort bestaat bijvoorbeeld maar uit maximaal 1000 werksters. In een nest van de limonadewesp kunnen tot wel 25.000 werkster voorkomen.

Wanneer we kijken naar het nest op zich, zien we dat de twee soorten dezelfde materialen gebruiken voor de bouw. Zo bouwt een limonadewesp en een Europese hoornaar een nest van afgeknaagd, zacht hout en vezels. Door dit te mengen met speeksel van de wesp ontstaat een papierachtig materiaal dat de basis vormt voor het nest. De twee wespensoorten mogen dan wel hetzelfde materiaal gebruiken, maar de vorm van het nest verschilt wel. Zo lijkt de buitenkant van een nest van de limonadewesp op een ballon. Het nest van de Europese hoornaar heeft daarentegen meer weg van een schelp.

Naast de omvang en de vorm van het nest kiezen de twee soorten ook andere plekken uit om hun nest te bouwen. Tref je een nest aan in de schuur, bijgebouw of spouwmuur? Of hangt er een nest onder de dakrand? Dan is het aannemelijk dat het om de limonadewesp gaat. Een Europese hoornaar wesp bouwt een nest namelijk vaak nabij bomen of struiken. Deze wespensoort kiest in ieder geval altijd een plek uit die niet vochtig is. Ook bouwt de Europese hoornaar haar nest nooit onder de grond.

Hoe gevaarlijk is de steek?

Net als een gewone wesp kan een hoornaar ook steken. Je moet echter weten dat een hoornaar doorgaans niet uit het niets agressief wordt. De beestjes richten zich voornamelijk op het vangen van insecten en laten de mensen met rust. Wanneer je echter in de buurt van een hoornaar nest komt, kan de wesp je wel aanvallen. Daarom raden wij je aan om altijd minimaal vijf meter bij het nest van een Europese hoornaar wesp vandaan te blijven. In dat geval hoef je niet bang te zijn voor een hoornaar steek.

Ben je toch gestoken door een hoornaar? Dan doet dit flink meer pijn dan de steek van een limonadewesp. Na een hoornaar steek vraag je je ongetwijfeld af of je gevaar loopt. Dit hangt af van de plek waar de hoornaar jou gestoken heeft. Steekt het beestje jou in je keel, hals of tong? Dan kun je ademhalingsproblemen krijgen door de zwelling die ontstaat als gevolg van een hoornaar steek. Sommige mensen zijn allergisch voor een hoornaar steek. Geldt dit ook voor jou? Wacht dan niet te lang met het nemen van medicatie. Indien je te lang wacht, kun je namelijk in shock raken. In het ergste geval kan iemand die allergisch is voor een hoornaar steek dan zelfs komen te overlijden. Wanneer je geen medicatie hebt voor een hoornaar steek moet je direct het alarmnummer bellen of naar de huisartsenpost gaan.

De koningin

Zoals bij iedere wespensoort het geval is, begint het bij de hoornaar wesp ook allemaal met de koningin. Tegen het einde van april ontwaakt zij vaak uit haar winterslaap. De koningin van de hoornaar wesp begint vaak direct na het ontwaken met het bouwen van een nest. Indien er eenmaal een klein nest gebouwd is, legt de hoornaar wesp koningin hierin haar eerst eitjes. Hier komen vervolgens werksters uit voort, die het nest verder uitbouwen. Bij de hoornaar wesp duiken de eerste werksters doorgaans medio juni op. Aan het einde van de zomer, in augustus, werpt de koningin van de hoornaar wesp de vruchtbare nakomelingen. Zij vliegen aan het einde van augustus of begin september uit. De nakomelingen zoeken dan vruchtbare mannetjes om mee te paren. Na de paring leggen de mannetjes het loodje, terwijl de bevruchte koningin van de hoornaar wesp een plek zoekt voor haar winterslaap. En vanaf april begint deze hele cyclus weer opnieuw.

Hieraan kan je een hoornaar nest herkennen

Om te bepalen of je te maken hebt met een hoornaar wesp of een limonadewesp, kun je kijken naar het uiterlijk. Twijfel je of het misschien ook een bijennest kan zijn? Lees dan hier over het verschil tussen een wespennest en bijennest.  Doordat de beestjes nogal op elkaar lijken, kun je ze mogelijk lastig uit elkaar halen. Daarom kun je ook op zoek gaan naar het nest van de hoornaar. Zie je een nest hangen? Kom dan niet binnen vijf meter afstand van het nest, want dan zal de hoornaar wesp je aanvallen. Kijk daarom op een afstandje toe. Hieronder zetten we een aantal kenmerken van een hoornaar nest op een rijtje.

1. Het nest ziet er papierachtig uit en heeft een bruin/grijzige kleur
2. Er zijn lichte en donkere strepen zichtbaar op het nest
3. De grootte van een hoornaar nest is ongeveer 20 tot 35 centimeter
4. In een hoornaar nest kom je nooit meer dan 1000 hoornaars tegen

Nest Aziatische hoornaar

Bestrijden

Ben je er zeker van dat de hoornaar wesp zich in jouw omgeving genesteld heeft? Dan doe je er goed aan in actie te komen. Ondanks dat de hoornaar mensen niet zomaar aanvalt, is het toch geen prettig idee om een hoornaar nest in jouw omgeving te hebben. Wil je verlost worden van het nest? Dan moet je het hoornaar nest verwijderen. Maar kun je dit zelf doen of is het beter dit over te laten aan een professional?

Hoornaar nest zelf verwijderen

Het is niet verstandig om zelf een hoornaar nest te verwijderen. Waarom niet? Omdat de hoornaar wesp agressief wordt wanneer je binnen een straal van vijf meter van het nest komt. De beestjes zullen jou in dat geval aanvallen, waardoor je pijnlijk gestoken kunt worden. Dit kan overigens ook al gebeuren wanneer de aanvliegroute naar het nest verstoord wordt. Probeer overigens ook nooit de opening van een hoornaar nest te dichten. Er kunnen maar zo honderden hoornaars op jou afkomen wanneer je dit wel doet. Wel zijn er producten die je zelf kan inzetten om de overlast te verminderen.

Door een expert laten doen

Een hoornaar nest verwijderen kun je dus beter aan een professional overlaten. Een ongediertebestrijder weet namelijk hoe hij een hoornaar nest moet verwijderen. Zoek je nog een professional die jou kan verlossen van de overlast door hoornaars? Doe dan een beroep op de Bestrijdingsservice 085 – 130 84 22. Deze professionals verwijderen een hoornaar nest in zijn geheel, waardoor je niet langer last hebt van het ongedierte. Een hoornaar nest wordt overigens alleen bestreden wanneer deze in een menselijke omgeving voorkomt. Op plekken waar het nest niet voor overlast zorgt, laat een ongediertebestrijder het nest hangen.